Deventer is één van de oudste steden van Nederland en getuigt door een groot aantal monumenten van een rijk verleden. Verreweg het belangrijkste monument is de Grote- of Lebuinuskerk met toren. In 768 bouwde Lebuinus een kleine houten kerk. Deze kerk werd door de Saksische heidenen verwoest in 770. Lebuinus herbouwde haar in 771 en hij stierf er een jaar later. In 774 werd de kerk opnieuw verwoest maar zij werd in 776 herbouwd door Ludger.
De eerste stenen kerk werd gebouwd door Bisschop Balderik. In 1040 werd de kerk door Bernulphe verbouwd tot een romaanse basiliek. In 1235 en 1334 werd de kerk verwoest door brand. De huidige kerk werd gebouwd tussen 1450 en 1525. Het is een gotische hallenkerk. Ze is gebouwd op de funderingen van de 11e eeuwse romaanse basiliek. In het opgaande werk (vooral binnen de kerk) zijn nog belangrijke delen van deze romaanse basiliek te zien.
Inwendig, onder het verhoogde koor, bevindt zich een crypte, overwelfd door ribloze kruisgewelven, die op drie paar gebeeldhouwde zuilen rusten. De hele kerk is voorzien van kruis-, ster-, en netgewelven. De bepleistering op de wanden en peilers is, met uitzondering van de delen die van wandschilderingen voorzien waren, in 1927 en volgende jaren verwijderd.
Eind 16e eeuw werd de grote gotische toren gebouwd. Het plan om een tweede toren te bouwen is niet uitgevoerd omdat de aangebouwde Mariakerk in de weg stond. Wel is de fundering aangelegd die nu nog aanwezig is. Begin 17e eeuw is de 45 meter hoge toren bekroond met een lantaarn naar het ontwerp van de Amsterdamse bouwmeester Hendrick de Keyser ten behoeve van het aanbrengen van een nieuw klokkenspel. Dit klokkenspel is het oudste Hemony-carillon dat nog bestaat
De kerk werd in de jaren ’30 en’40 van deze eeuw inwendig gerestaureerd, terwijl de laatste grote uitwendige restauratie begin deze eeuw plaatsvond. Toen zijn ook de middeleeuwse kappen vervangen door eigentijdse kapconstructies. In de jaren ’50 en ’60 zijn de ramen vernieuwd en ook het leien dak. Thans zijn ook de gevels gerestaureerd: verweerde of gebroken natuursteenonderdelen werden vernieuwd, waarbij aanwezige smeedijzeren ankers werden vervangen door roestvrij staal. Ook de wand- en gewelfschilderingen zijn in de afgelopen jaren gerestaureerd.
Enkele afmetingen van de kerk
- Lengte van de kerk (binnenwerks): 99,10 meter
- Breedte, gemeten over de Raadskapel: 38,65 meter
- Lengte v.h. middenschip ca. 32,80 meter
- Hoogte v.d. gewelven ca. 18,00 meter
- Hoogte van de toren tot 2e omgang: 46,00 meter
- Totale hoogte van de toren: 62,50 meter